12 Ekim Dünya Artrit Günü olması sebebiyle Borçka Toplum Sağlığı Merkezi Tarafından Halka ve Sağlık Çalışanlarına yönelik afiş, broşür ve sunum şeklinde bilgilendirme yapıldı.
Sağlık Çalışanlarına ve vatandaşlara ayrı ayrı etkinlik şeklinde yapılan çalışmalar, TSM Başkanı Dr. Ahmet Tepecik sorumluluğunda tüm çalışanlarla beraber yürütüldü. Slaytla birlikte yapılan sunumu Sağlık Memuru Yetkin ÇİFTÇİ, Çevre Sağlık Teknikeri Esra YALÇIN ve Eğitim Hemşiresi Elmas AKIN gerçekleştirdiler.
“Bel Sağlığı Demek Kaliteli Yaşam Demek,” Ankilozan Spondilit Kalıcı Kamburluğa Sebep olabilir.” Temalarıyla toplum farkındalığının artırılması ve bilgilendirmesi amacıyla yapılan bu çalışmada aşağıdaki hususlarda bilgi verildi.
Eğitimde şu bilgilere de yer verildi:
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Nedir?
İltihaplı Romatizma, yani tıbbi adıyla romatoid artrit (eklem romatizması), kronik bir inflamatuar bozukluktur. Bu bozukluk bazı bireylerde cilt, gözler, akciğerler, kalp ve kan damarları dahil olmak üzere çok çeşitli vücut sistemlerine zarar verebilir.
Aşırı sıcak ya da soğuk havanın İltihaplı romatizmaya neden olduğu inancı ise gerçeği yansıtmamaktadır. Romatoid artrit otoimmün sistemindeki bir bozukluktan kaynaklanır ve bireyin bağışıklık sisteminin yanlışlıkla vücudun kendi dokularına, özellikle eklem dokularına saldırması ile ortaya çıkar.
Bir başka romatizma türü olan kireçlenme, yani osteoartrit sürecinde görülen doğrudan aşınma ve yıpranma hasarının aksine, romatoid artrit bireyin eklem zarını etkiler ve ileri aşamalarda kemik erozyonu ile eklem deformitesine neden olabilecek ağrılı bir şişmeye neden olur.
Romatoid artrit (eklem romatizması), sürecinde meydana gelen iltihaplanma, vücudun diğer kısımlarına da zarar verebilecek bir durumdur. Modern ilaç türleri tedavi seçeneklerinin sonuçlarını önemli ölçüde iyileştirmiş olsa da, şiddetli romatoid artrit günümüzde de bireylerde fiziksel engele neden olacak zararın ortaya çıkmasına neden olabilir.
Romatoid artrit, bireyin bağışıklık sisteminin sinovyuma, yani eklemleri çevreleyen zarların astarına saldırması ile ortaya çıkar. Bu saldırıdan dolayı ortaya çıkan iltihaplanma sinovyumun kalınlaşmasına ve dolayısı ile eklemdeki kıkırdak ve kemik dokusunun yok olmasına neden olur.
Buna bağlı olarak eklemi bir arada tutan tendonlar ve bağlar zayıflamaya ve gerilmeye başlarlar. Zaman içerisinde eklem doğal şeklini ve düzgün hareketi sağlayan konumunu kaybeder.
Tıp uzmanları bu sürecin neden başladığı konusunda henüz kesin bir bilgiye sahip olmasalar da, kalıtsal bir bileşenin muhtemel olduğu ifade etmektedirler.
Esasen genler doğrudan romatoid artrite neden olmasa da, bireyi hastalığı tetikleyebilecek olan bazı virüsler ve bakterilerden kaynaklanan enfeksiyon gibi çevresel faktörlere karşı daha duyarlı hale getirebilirler. Bu da İltihaplı Romatizmaya neden olur.
İltihaplı olmayan Romatizma ise genellikle düşme ya da kaza gibi travma sonucunda eklemlerde meydana gelen aşınma ve incelmeden dolayı kemik çıkıntısı meydana gelmesinden kaynaklanır.
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) riskini artıran faktörler nelerdir?
Cinsiyet önemli bir rol oynar. Kadınların romatoid artrit geliştirmesi ihtimali erkeklere göre daha yüksektir. Romatoid artrit her yaşta ortaya çıkabilir, ancak en sık orta yaş döneminde ilk olarak görülmeye başlar. Çocuklara özgü İltihaplı Romatizma tipleri de mevcuttur.
Yetişkinlerde görülen İltihaplı Romatizma türleri gibi bu türlerde erken teşhis edilip tedavi edilmelidir. Aksi takdirde çocukta kalıcı engellere yol açabilecek zarara ve gelişme geriliğine neden olabilir.
Aşırı kilolu veya obez olan bireylerde, özellikle 55 yaş ve altı kadınlarda, romatoid artrit gelişme riski diğer gruplara oranla biraz daha yüksektir.
Eğer bireyin kan bağı ile bağlı olduğu aile üyeleri arasında romatoid artrit varsa, hastalık riskinde kalıtsal nedenlerden dolayı artış olabilir.
Sigara içmek, bireyde özellikle hastalığı geliştirmek için genetik bir yatkınlığın olduğu vakalarda, romatoid artrit gelişme riskini çok yükseltir. Hastalığın seyrettiği bireylerde sigara kullanımına devam etmenin romatoid artritin şiddeti ile ilişkili olduğu gözlemlenmiştir.
Çevresel faktörler ile ilişkisi çok net anlaşılmamış olsa da, asbest veya silika gibi maddelere maruziyetin romatoid artrit gelişme riskini arttırabildiği gözlemlenmiştir. Bu tür maddelerin kullanıldığı iş alanlarında çalışan bireyler romatoid artrit gibi diğer otoimmün hastalıklar açısından da daha yüksek risk altındadır.
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Kaynaklı Komplikasyonlar Nelerdir?
Romatoid artrit etkisi altında olan bireylerde farklı tıbbi durumların da gelişmesi riski yükselmektedir:
Osteoporoz: Hem romatoid artrit hem de romatoid artrit tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar, bireyin kemiklerini zayıflatan ve kırılmaya daha yatkın bir hale getiren bir durum olan osteoporoz riskini artırabilir.
Romatoid nodüller: Bu sıkı doku kütleleri en yaygın olarak dirsekler gibi baskı uygulanan eklemlerin etrafında oluşur. Bununla birlikte, bu nodüller akciğerler de dahil olmak üzere vücudun herhangi bir yerinde oluşabilir.
Kuru gözler ve ağız: Romatoid artriti olan kişilerin, gözlerinizdeki ve ağzınızdaki nem miktarını azaltan bir bozukluk olan Sjögren sendromunu yaşama olasılığı daha yüksektir.
Enfeksiyonlar: Hem romatoid artritin kendisi, hem de hastalık ile mücadele etmek için kullanılan ilaçların çoğu, bağışıklık sistemini zayıflatarak diğer enfeksiyonların artmasına neden olabilir.
Anormal vücut kompozisyonu: Romatoid artriti olan bireyler arasında, normal vücut kitle indeksi olanlarda bile, yağ miktarının yağsız kütleye oranı genellikle daha yüksektir.
Karpal Tünel Sendromu: Bilekleri romatoid artrit tarafından etkilenen bireylerde görülen iltihaplanma bireyin elinine ve parmaklarına hizmet eden sinirleri sıkıştırabilir ve hareketsizlik ile ağrıya neden olabilir.
Kalp sorunları: Romatoid artrit bireylerde, sertleştirilmiş veya tıkanmış arter riskini ve kalbi çevreleyen kesede iltihaplanma riskini artırabilir.
Akciğer hastalığı: Romatoid artriti olan bireylerde, zamanla ilerleyen nefes darlığına yol açabilecek şekilde akciğer dokularında iltihaplanma ve skarlaşma görülmesi riski yükselir.
Lenfoma: Romatoid artrit, lenf sisteminde gelişen bir kanser grubu olan lenfoma riskini artırır.
Romatoid artriti olan bireylerin yaklaşık yüzde 40'ında eklemler haricinde de belirti ve semptomlar görülür. Romatoid artritin etkilediği vücut yapıları arasında bulunanlar:
Akciğerler, Böbrekler, Cilt, Gözler, Kalp, Kan damarları. Kemik iliği, Sinir dokusu, Tükürük bezleridir.
Romatoid artrit belirtileri ve semptomları bireyde görülen durumun ağırlığına ve ciddiyetinde değişebilir ve hatta aralıklarla gelip gidebilir. Gidip gelme iki farklı dönemden meydana gelir. Hastalığın etkilerinin arttığı döneme alevlenme dönemi adı verilirken, şişlik ve ağrının solduğu veya kaybolduğu dönemlere remisyon yani hafifleme dönemi adı verilir.
Tedavi ile kontrol altına alınmayan romatoid artrit zamanla eklemlerin deforme olmasına ve doğal yerinden çıkmasına neden olabilir. Bu sebeple eklemlerde sürekli rahatsızlık ve şişlik varsa mutlaka bir doktora başvurulmalıdır.
