Çoruh'un üzerine projelendirilip, temeli 26 Şubat 2013'te atılan, 275 metre gövde yüksekliğiyle Türkiye'nin en yüksek, dünyanın 5'inci en yüksek barajı Yusufeli Barajı ile Hidroelektrik Santrali (HES) nedeniyle sular altında kalacak olan Yusufeli’nde taşınma sürüyor.
Sular altında kalacak olan eski yerleşim yerini yeni yerleşim yerine taşıma süreci devam ediyor. Bu kapsamda yeni Yusufeli yerleşim merkezini yemyeşil bir görünüme kavuşturmak için ağaçlandırma çalışmalarımızı da hızla sürüyor.
Uzun ve zorlu bir sürecin ardından tamamlanan mühendislik harikası bu dev eser, Proje, inşaat, elektromekanik, kamulaştırma, yeniden yerleşim ve diğer faaliyetlerin maliyetleri ile toplamda 34 Milyar liraya mal oldu.
Bu dev proje ile sadece bir baraj inşa edilmedi. Yusufeli Barajı ve HES Projesi kapsamında; 110 kilometre yol, 46 adet tünel, 23 adet köprü ve 141 adet menfez inşa edildi. Cumhuriyet tarihi boyunca 2002 yılına kadar 79 yılda Türkiye’de toplam 50 kilometre tünel yapılmış, sadece Yusufeli Barajı ve HES Projesi kapsamında ise 62 kilometre tünel inşa edildi.
Çoruh’un incisi Yusufeli Barajı, Türkiye Yüzyılının enerjisini üretecek
‘Türk Mühendislerinin Akıl Teri’ olan Yusufeli Barajı’nda elektrik üretimine bu yılın 2024 yılı Şubat ayında tam kapasiteyle başlanması planlanıyor.Barajımızın kurulu gücü 558 megavat yıllık ortalama enerji üretimi ise 1 milyar 900 milyon kilovatsaat. Bu miktar, 2,5 milyon kişinin 1 yıllık enerji ihtiyacını karşılayacak düzeyde.
Yusufeli Barajı ve HES Projesi kapsamında “Yeniden Yerleşim” çalışmaları ile eski yerleşim yerine nazaran daha modern bir şehirleşmeye sahip ve birçok yönüyle örnek teşkil edecek yeni yerleşim yerleri kuruldu.
Sosyal tesisler, kamu binaları ve hak sahipleri için yapılan konut inşaatları tamamlandı. Yusufeli’nin yeniden yerleşimini planlarken, geleneksel ve kültürel kent yaşamının korunmasına öncelik verildi.Burada, son yıllarda tüm dünyada oldukça ilgi gören, doğayla çevreyle dost sakin/yavaş şehir modeli benimsendi.
Sakut, Tekkale ve Yansıtıcılar mevkilerinde yapılan çalışmalar neticesinde 2 bin 698 konut ve 323 dükkân inşaatı tamamlandı.
Tekkale, Çevreli, İşhan, Yeniköy, Çeltikdüzü, Meşecik, Irmakyanı köylerinde 507 konut ve 10 dükkân bitti.
Yeni yerleşim yerinde hak sahibi olamayan esnafa Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca tahsis edilen ödenekle Artvin Valiliğince 38 adet normal dükkân ihale edilip inşaatına başlandı.25 adet küçük sanayi tipi dükkânın ihale hazırlıkları da devam ediyor. Yusufeli Belediyesi tarafından da 51 dükkân ve 23 ofis inşaatı ihale edilerek inşaat çalışmalarına başlandı.
Yeni Yusufeli’nde toplam 105 bin ağaç dikildi
Yeni Yusufeli’ni yeşiliyle, doğaya dost, geleneksel mimariye uygun modern yapıları ve sosyal tesisleriyle Artvin’in ve bölgenin en gözde yerleşim yerlerinden biri olmasını hedefinde çalışmalar sürüyor.
Bu kapsamda yeni Yusufeli yerleşim yerinde DSİ tarafından bugüne kadar burada 14 bin 250 adet ağaç dikildi.Buna ilave olarak 30 bin metrekare daha çim ekimi yapılması hedefleniyor. Ayrıca Artvin Orman Bölge Müdürlüğü tarafından 81 bin 280 fidanın ve bir kısmı eski yerleşimden sökülüp yeni yerleşim yerine taşınan 9 bin 70 ağacın dikimi yapıldı.
Tarım ArazileriYeniden Kullanılır Hale Getiriliyor
Yusufeli eski yerleşim yerindeki tarım arazileri de dikkatle değerlendiriliyor.Verimli toprakların su altında kalmasına izin verilmedi.Bunun için baraj gölü altında kalacak olan 1 milyon metreküp mümbit tarım toprağını yeni yerleşim yerine taşındı.600 bin metreküp toprağın daha taşınma çalışmaları ise devam ediyor.
Ayrıca sular altında kalacak olan 2 bin adet mezarlık da ilçe merkezi ve köylerde yeni mezarlık alanlarına taşındı.Taşınma aşamasında hane başına 3 bin lira taşınma yardımında bulunuldu.
İlçe merkezi ve köylerde hayvancılıkla uğraşan vatandaşlara Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca hazine arazilerden ahır, mandıra yapılması maksadıyla araziler tahsis edildi. Eski ilçe merkezinde tekil olarak hayvan yetiştiren vatandaşlar için DSİ Genel Müdürlüğünün altyapısını hazırladığı bölgede Belediye tarafından ahırlar yapıldı. Çok sayıda büyükbaş hayvan yetiştiriciliği yapan vatandaşlar içinde belirlenen alan düzenlemeleri yine DSİ’nin tarafından yapılıyor.
Yusufeli’nde yerleşim yeri çalışmalarını yürütürken sokak hayvanlarını da unutulmadı.
STK’larla iş birliği içinde Ardanuç ilçesinde içinde ameliyathanesi de bulunan hayvan toplama merkezi yapıldı.Eski Yusufeli ilçemizde yaşayan yaklaşık 500 sokak köpeği toplanarak buraya götürüldü.
Hatice Diler
