Hayvanların yem fiyatlarında, enflasyonun ve üretici enflasyonundan dolayı bu seneki kurban fiyatları, geçen senenin fiyatlarına göre iki kat arttığını belirten Köse, Büyükbaş hayvanın ortalama fiyatı 40 bin lira ile 80 bin lira arasında küçükbaş hayvanın ortalama fiyatı ise 6 bin lira ile 10 bin lira arasında olduğunu söyledi.
Bu sene kurban alımında azalma olacağını beklerken bu yıl daha fazla satıldığını belirten Köse, eskiden kurbanları şehirdeki memurlara sattıklarını ve köylerden temin ettiğini ama son yıllarda köylerde hayvan kalmadığını, köylülerin kurbanlık aldığını belirtti.
Köse yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı;
“Genelde hayvan teminindeki fiyat artışı ve bunların bakımındaki artışların ot, yem, samanların gelir giderlerindeki oluşan farktan dolayı bu yıl fiyatlar geçen yılın 2 katına çıktı. Bunda tabii ki oluşan enflasyonun büyük etkisi var. Bizlerinde kendi içerisinde üretici enflasyonu var. Üretici enflasyonu nedir, bizim giderlerimizin ne kadar arttığı ve hayvanı sattığımız zaman yeni bir hayvanı ne kadar paraya temin edip onun yerine koyabiliriz bu da önemli. Geçen yıla göre bu yıl da tam tamına iki katını arttı diyebiliriz fiyatlar için.
Büyükbaş bir hayvanın ortalama fiyatı 40 bin lira ile 80 bin lira arasında değişiyor. Kilo olarak hesapladığımız zaman yaklaşık canlı olarak 150 lira, karkas olarak da 200-250 arasında bir paraya tekabül kabul ediyor. Küçükbaşta aşağı yukarı aynı, büyük baştan bir farkı yok onlarda da kurban vasfı taşıyan bir hayvanın en az 20 kilo gelmesi lazım, 20 kilo gelen bir hayvanda 6 bin lira liradan başlar. 6 bin lira ile 10 bin lira arasında da küçük hayvan diyebiliriz.
Kurban alımında bu yıl bir azalma olur diye bizi düşünüyorduk kurbanlıklarımızı az tuttuk geçen yıl benim 50 tane kurbanlığım vardı bu yıl 25 tane var satılmaz diye önemsemedik ama tam aksine bu yıl daha fazla satılıyor. İnsanlar daha erken almaya başladı bunların sebebi şu olabilir sürekli fiyatlar arttığı için şimdiden alayım fiyatım sabit dursun düşüncesi ile olabilir. Bunu da anlayabilmek için kurbanın geçmesi lazım ki bu yıl satışların ne kadar olduğunu sonunda anlayabilelim. Şu anda yüksek bir talep olduğunu söyleyebiliriz. Büyükbaş hayvancılık yapanların sayısında büyük bir azalma var. Biz eskiden köylerden hayvan temin edebilirdik beslemek için ama şu an köylüler gelip bizden kurbanlık alıyor yani köylerde de hayvan kalmadı. Biz kurbanları şehirdeki memurlara satardık herkesin bir köyü var yerel halk köylerden temin ederdi Ama şu anda öyle bir vaziyete geldi ki biz köylere satıyoruz. Köylüler geliyor bizlerden kurbanlık alıyorlar.
Bunun birçok nedeni var artık köylerde yaşamın olmaması, okulların olmaması, sağlık ocaklarının olmaması, genç nüfusun olmaması, belli bir yaşın üzerinde insanların olması bu hayvancılığı bitiren sebepler arasında oldu. Bir zamandan sonra hiç olmayacak çünkü köylerde nüfus olmayacak. Bunların yanında artan fiyatlar maliyetler bunlar da tabii ki büyük bir etkendir ama bunlarla birlikte hayvanın da değeri arttığı için işi yapan zarar etmiyor ama yapacak insan yok. Desek yaşlı insanlar yanına bir hayvan bakıcısı çoban alıp devam ettirse olur mu bunu yapacak çoban da yok, memlekette çoban yok. Afgan, Suriyeli çoban bulursan bunlarla yapabiliyorsun bunları da yaz geldiği zaman çay toplamaya gidiyorlar çay bitiminde fındık toplamaya gidiyorlar bunlar da ancak kışın bulabiliyorsun. Ülkede mülteci bile kışın bulabiliyorsun çalıştırmak için böyle bir sıkıntı var. Herkes rahat bir iş istiyor, masa başında bir iş istiyor.
Hayvancılık lisesi tarım lisesi olursa ne olur yapan insanların teknik bilgisi fazla olur ama endüstri meslek liseleri var diye sanayide usta çok mu hayır, çırak da yok. Bu iş insanın içinde olacak devlet desteklerde makul ve mantıklı yapacak gençlere dönük buna yönelik projeler yapması lazım bu işi asıl yapacak kişilere ulaşması lazım bu başlı başına bir operasyon. Hayvan teşvikleri hibeler çıkıyor zaman zaman bunları heba eden insanlar kullanıyor, asıl ulaşılacak kişiye ulaşılmıyor. Bu nasıl yapacak kişilerde teknik işleri bilmiyor takip etmiyor bu tür sıkıntılar var. Yetkililer bu işi gerçekten yapacak insanlara ulaşsa ve bu işi desteklerse o zaman gelişir çünkü Avrupa'da hiç genç nüfus yok ama Avrupa'dan geri geliyor hayvanı ithal ediyorsunuz çünkü adamlar her şeyini teknik yapıyor ve makineleşmiş. İnsan gücüne değil makine gücüne dayanan sistemler kurmuşlar bu işi yapıyorlar para kazanıyorlar ve yorulmuyorlar, bizler gibi de çobana bir bakış açısı yok orada çoban iş adamı statüsünde. Bizler de çoban dediğin zaman hakir görülürmüş gibi bakılıyor, kız isterse kız vermiyor kimse çobanla evlenmem diyor köyde oturmam diyor. Belki köylerimizi daha da güzelleştirsek yollarına altyapısını mekânları daha da güzelleştirsek Avrupa'da baktığımız zaman bu hallere getirebilsek belki bizlerde de çok popüler olabilir. Ülke de alanlarımız geniş imkânlarımız da var ama yapan insan yok tek sorunumuz yapan insanın olmaması. Yapan kişinin zarar etme şansı yok, yeter ki insanlar yapsın.”
Ali Eray ÇELİK
