Cerattepe bölgesinde yıllardır süren çevre mücadelesi, yeni bir aşamaya girdi. Cengiz Holding’e bağlı Eti Bakır A.Ş.Cerattepe’de hayata geçirmek istediği yeraltı bakır madeni projesi için hazırlanan nihai Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporu, halkın görüşüne açıldı. Mahkeme iptallerine ve halkın direnişine rağmen şirketin geri adım atmaması, bölgede yaşayan yurttaşlar ve çevre örgütleri tarafından büyük tepkiyle karşılandı.
Şirketin 110 milyon TL’lik yatırımla 61.67 hektarlık alanda başlatmak istediği proje, ilk olarak 2013 yılında ÇED onayı alarak gündeme gelmişti. Ancak açılan davalar sonucu Rize İdare Mahkemesi projeyi iptal etti. Buna rağmen şirket, Çevre ve Orman Bakanlığı'nın 2009/7 sayılı genelgesini kullanarak 2015 yılında tekrar bir ÇED olumlu kararı almayı başardı. Bu süreçte bölgede çalışmalar başlatıldı ve köylülerle güvenlik güçleri arasında birçok kez çatışma yaşandı. Müdahalelerde cop ve biber gazı kullanıldı, çok sayıda kişi gözaltına alındı. 2018 yılından itibaren süren çalışmalar, 2024 yılında bir kez daha Rize İdare Mahkemesi kararıyla durdurulmuştu.
Ancak durdurma kararı uzun ömürlü olmadı. Bakanlık, projenin ÇED başvurusunu yeniden değerlendirmeye aldı. İnceleme Değerlendirme Komisyonu’ndan (İDK) geçen nihai ÇED raporu, 10 iş günü boyunca halkın görüşüne sunuldu. Projeye kısa sürede onay çıkması bekleniyor.
13 Eylül'de sürecin başlatıldığı projeye ilişkin halkın katılımı toplantısı, 3 Ekim’de Artvin Çoruh Üniversitesi Nihat Gökyiğit Kongre ve Kültür Merkezi’nde yapıldı. Ancak toplantıya halk girmedi. Salonun, Murgul ve Cerattepe’de çalışan işçiler ve taşımacılar girdi. Bölgede yaşayan köylüler ve yaşam savunucuları ise içeri girmezken Yeşil Artvin Derneği, toplantı sırasında dışarıda basın açıklaması yaptı.
Öte yandan projenin Cerattepe’den çıkan rezervin taşınmasına yönelik inşa edilen teleferik hattı üzerinden yürütülen yargı süreci de gündemdeki yerini koruyor. Danıştay, teleferiğin taşıma kapasitesi hakkında bölgede keşif yapılmasına karar verdi. 30 Mayıs’ta keşif tamamlandı.
Konunun teleferik hattıyla ilgisinin olmadığını vurgulayan çevre avukatı Bedrettin Kalın, Cerattepe mücadelesinde kazanılmış birçok hukuksal hakkın göz ardı edildiğini belirtti. Kalın, “2015’te 2009/7 genelgesiyle alınmış olan ÇED olumlu kararına karşı Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurduk. AYM, 7 yıllık bir yargı sürecinin ardından bu kararı iptal etti ve hak ihlali olduğuna hükmederek dosyayı Rize İdare Mahkemesi’ne gönderdi. Rize İdare Mahkemesi de ÇED olumlu kararını iptal etti. Hukuk devleti gereği bu karara tüm kurumların uyması gerekirken, Danıştay AYM’nin kararını dikkate almayarak Rize İdare Mahkemesi’nin kararını bozdu” dedi.
Danıştay’ın bozma gerekçesinin “havadan sudan” olduğunu ifade eden Kalın, “Teleferik hattının rezervi taşıyıp taşıyamayacağını incelemek üzere keşif yapılmasını istemişler. Oysa bizim davamızla bunun hiçbir ilgisi yok. Biz Cerattepe’de yürütülecek madencilik faaliyetinin yaşam alanlarımıza, sularımıza, ormanlarımıza zarar vereceğini; heyelan riski oluşturacağını; asit kaya drenajı gibi çevresel felaketlere yol açacağını söylüyoruz. Rezervin nasıl taşınacağı bizi ilgilendirmiyor. Danıştay, meseleyi çarpıtarak rezervin taşınmasıyla ilgiliymiş gibi karar verdi. Rize İdare Mahkemesi de bu karara uyarak keşfe geldi. Biz bugün mahkeme heyetine ve bilirkişilere bu meselenin davamızla ilgisi olmadığını açıkça ifade ettik. Bundan sonra Rize İdare Mahkemesi’nin AYM kararına uyarak yeniden iptal kararı vereceğine inanıyoruz” diye konuştu.
