Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Osman Aytekin’in başkanlığında yürütülen çalışmalar, Kültür ve Turizm Bakanlığı izniyle ve Cumhurbaşkanlığı kararıyla “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında gerçekleştiriliyor.
Dr. Osman Aytekin, yaptığı açıklamada, kazıların geçmişi anlamaya yönelik olduğunu vurguladı: "Amacımız define aramak değil, geçmişi anlamak ve gelecek nesillere kültürel bir miras bırakmaktır. 2021’de Adakale kent merkezindeki taşınmaz kültür varlıklarıyla başladığımız çalışmalar şu anda Gevhernik Kalesi’nin üst kesimlerinde sürüyor. Toplam 20 kişilik bir ekip görev yapıyor. Artvin’de 2021’den itibaren üç ayrı arkeolojik kazı gerçekleştiriliyor ve bunların en önemlisi Ardanuç’taki Gevhernik kazısıdır." dedi.
Aytekin, kazı alanının tarihsel önemine dikkat çekerek şu bilgileri verdi:"Burası, Orta Çağ’dan Osmanlı döneminin sonuna kadar yönetim merkeziydi. 50’ye yakın kale ve kuleden oluşan bölgenin en büyüğü Gevhernik Kalesi’dir. Uluslararası ticaretin yapıldığı önemli bir merkezdi. Ancak Cumhuriyet döneminde 1945’e kadar önemini korudu, 1952’de yeni Ardanuç’un bugünkü yerine taşınmasıyla eski yerleşim alanı değerini kaybetti."
Dr. Aytekin, Adakale’deki tarihi eserlerin korunması için projelerin hazır olduğunu belirtti:"İskender Paşa Camisi, Osmanlı’nın Artvin’de inşa ettiği ilk camidir ve 1553 tarihini taşır. Yanında üç türbe bulunmaktadır. Bunlar, bölgedeki Hristiyan soyluların Müslüman olup Osmanlı’ya hizmet etmeye devam ettiklerinin göstergesidir. Türbelerden biri Yusuf Paşa’ya aittir ve restorasyon projeleri devam ediyor. Önümüzdeki birkaç yıl içinde ziyarete açılmaları hedefleniyor." dedi.
Ayrıca cami, medrese, şadırvan ve hamam yapılarıyla birlikte külliye niteliğinde olan alanın kamulaştırılarak Osmanlı dönemine ait bir çarşıya dönüştürülmesi için proje hazırlandığını ancak kamulaştırma sürecinin kaynak yetersizliği nedeniyle beklemede olduğunu aktardı.
Arkeolojik kazıların tamamlanmasının ardından bölgenin turizm açısından cazip hale geleceğini vurgulayan Aytekin, "Amacımız, geçmişte bu topraklarla bağı olan insanları tekrar buraya çekebilmek. Ancak turizm, doğaya saygılı ve koruma odaklı bir anlayışla gelişmeli. Türkiye’nin birçok bölgesinde rastlanan betonarme yapılaşma gibi hatalara düşmemeliyiz." ifadelerini kullandı.
Kazılardan elde edilen eserlerin ileride kurulacak müzelerde sergilenerek Artvin’in kültürel mirasının geleceğe taşınması hedefleniyor.